
Romalılar, sayıları yazmakta bir takım harfler kullanırlardı.
I=1
II=2
III=3
V=5
X=10
L=50
C=100
D=500
M=1000
Günümüzde halen yeri geldiğinde kullanılmakta olan bu harfler, yan yana getirilerek daha büyük sayılar oluşturulabilir. Mesala "31","XXXI" şeklinde yazılır.
Ancak harfler rastgele yanyana getirilemez. Yanyana getirilirken uyulması gereken bazı kurallar vardır;
- Bir harf, en fazla üç defa yan yana yazılabilir.
- Bir harfin sağına, kendisinden daha küçük değerli harf veya harfler gelirse, bunlar büyük sayıya toplanarak okunur. XII=11 , DCX=610 , LXXVII= 77 gibi.
- Sol tarafına yazıldığında ise büyük sayıdan çıkarılır. XC=90, IL=49, CD=400 gibi. Çıkarmada sadece bir harf sola yazılabilir.
- Hem sağa, hem de sola daha küçük değerli harfler yazılarak farklı rakamlar yazılabilir. CMLI=951, XLVII=47, CDLV=455 gibi.
- Roma rakamı ile yazılabilecek en büyük ve en uzun sayı "3888" dir. (MMMDCCCLXXXVIII)
- Çok sık olmamakla beraber daha büyük sayılara ihtiyaç hissettiklerinde harflerin değerini "1000" kat arttırmak için üzerlerine çizgi çizmişlerdir.
V=5000
X=10000
L=50000
C=100000
D=500000
M=1000000
Günümüzde fazla kullanılmamalarının bir nedeni de, bu sayılarla dört işlem yapmanın çok zor olmasıdır. Ancak yine de bazı kitap sayfalarını numaralandırma, madde işaretleri, saatlerde kullanılabilmektedir.
Tarih: 21 Kasım 2008
0 Yorum "Roma rakamları nasıl yazılır?"